آموزش تمیز کردن کارت‌ گرافیک با فن از نوع دمنده (Blower)

این روزها خرید یک کارت گرافیک جدید کار ساده‌ای نیست؛ در نتیجه باید مراقبت از کارت گرافیک را مد نظر قرار داده و با تمیز کردن فن گرافیک در بازه‌های زمانی مشخص، آمار خرابی قطعات سخت افزاری را کاهش دهیم. در ادامه آموزش تمیز کردن کارت گرافیک با ژواناهمراه باشید.

کارت‌های گرافیک Blower، متفاوت از یک کارت گرافیک سفارشی

کارت‌های گرافیک، به دو نوع تقسیم می‌شوند؛ مدل‌های مرجع و یا رفرنس با یک خنک کننده نسبتاً ساده که «دمنده» یا Blower نامیده می‌شوند؛ دسته دوم هم کارت‌های گرافیک سفارشی و یا مدل‌های جدید NVIDIA با دو عدد فن و هیت سینک بزرگ‌تر است. البته کارت‌های گرافیک مبتنی بر خنک کننده‌های دمنده، تنها به مدل‌های مرجع ختم نشده و شرکت‌های بسیاری در مدل‌های ارزان‌تر خود، از خنک کننده‌های دمنده استفاده می‌کنند.

تفاوت دیگر کارت‌های گرافیک Blower با مدل‌های سفارشی و نمونه‌هایی که از خنک کننده‌های سطح بالاتر استفاده می‌کنند، فرکانس GPU است. مدل‌هایی که از خنک کننده Blower بهره می‌برند، با فرکانس‌های مرجع تولید می‌شوند؛ کولر مورد استفاده در آنها توان اورکلاک را نداشته و نمی‌توان روی آنها برای فشار سنگین حساب باز کرد. به هر حال کارت‌های گرافیک مبتنی بر کولر Blower با قیمت کمتر، خریداران بسیاری دارند.

یکی از نقاط ضعف کولرهای دمنده، دور بالای فن است؛ آنها تنها از یک فن برای تهویه اصلی استفاده کرده و تمام بار حرارتی می‌بایست توسط همان تک فن صورت پذیرد. در نتیجه دور موتور فن (RPM) افزایش یافته و بدین ترتیب ورود گرد و غبار به داخل آن بیشتر می‌گردد. فن در انتهای کارت گرافیک و هیت سینک تعبیه می‌گردد؛ جریان هوا را به سمت انتهای کارت گرافیک دمیده و از بخش انتهایی کارت، خارج می‌کند.

تا ۷۵ درصد خرابی در تجهیزات الکترونیکی و دیجیتالی، در اثر گرما و گرد و غبار است؛ با تهویه مناسب و زدودن گرد و غبار قطعات سخت افزاری خود، می‌توانید طول عمر آنها را به صورت چشمگیری افزایش دهید. در ادامه با ما همراه باشید تا شیوه تمیز کردن کارت گرافیک دمنده را برای شما به زبان ساده شرح دهیم.

نحوه تمیز کردن کارت گرافیک

برای سرویس کارت گرافیک در ابتدا نیازمند باز کردن قاب اصلی هستید که بر روی دمنده نصب شده است. این قاب اکثراً به وسیله پیچ‌های ۴ و ۶ پر نصب می‌گردد. همچنین تمیز کردن اصولی برای مراقبت از کارت گرافیک در مواردی نیازمند آچارهای آلن خواهیم بود. در هنگام باز کردن قاب اصلی، به یاد داشته باشید که نباید به مدار PCB کارت گرافیک بیش از حد فشار وارد کنید.

سپس کنترل فن گرافیک را از مدار کارت گرافیک جدا کنید. در ابتدا پیچ‌های هیت سینک را جدا کرده و هیت سینک را از روی PCB جدا کنید. از آنجایی که هیت سینک یک قطعه فلزی و آلومینیومی است، می‌تواند آن را به صورت جداگانه شستشو کرده و تا پایان کار منتشر خشک شدن آن باشید. به واقع تمیز کردن هیت سینک ساده‌ترین بخش کار است.

سپس فن را از جای خود خارج کنید؛ به وسیله یک قلموی کوچک و یا فرچه ابری و هر چیز مشابهی، پره‌های فن و زیر موتور آن را از گرد و غبار پاک کنید. گرد و خاک دشمن اصلی فن است.

در ادامه آموزش تمیز کردن کارت گرافیک، پس از پاک کردن غبارهای زیر موتور و آرمیچر فن، به وسیله «اسپری کنتاکت شور نوع خشک» به داخل فن اسپری کرده و با دست پره‌های فن را بچرخانید.

این کار به گردش بهتر فن و تمیز شدن داخل موتور کمک می‌کند. همچنین در صورتی که فن کارت گرافیک به صدا افتاده باشد، این شیوه می‌تواند به صورت مؤثر آن را دفع کرده و یا کاهش دهد.

تا به اینجای کار، فن و هیت سینک را تمیز کرده‌ایم؛ اینک به سراغ مدار چاپی یا همان PCB می‌رویم؛ مدار چاپی دارای قطعات متعدد، اعم از دیجیتال و آنالوگ است؛ بهتر است که پیش از باز کردن کارت گرافیک، دستان خود را به یک میله آهنی و یا یک بخش آهنی بزرگ متصل کنید تا جریان احتمالی بدن خود را تخلیه نمایید. تخلیه جریان بدن شما می‌تواند منجر به سوختن GPU، تراشه‌های حافظه و دیگر قطعات ظریف الکترونیکی شود.

در ادامه آموزش تمیز کردن کارت گرافیک با چند شیوه می‌توانید مدار چاپی را تمیز نمایید؛ در ابتدا با یک فرچه نسبتاً بزرگ، گرد و غبار برد را تمیز کنید. پس از زدودن گرد و خاک از روی برد، می‌توانید به دو روش داستان را ادامه دهید؛ ابتدا با یک مسواک قدیمی و بلا استفاده، و یک اسپری کنتاکت شور خشک (تصویر بالا)، برد را تمیز کنید.

در صورتی که به اسپری کنتاکت شور دسترسی نداشته و یا برد بسیار کثیف‌تر از حالت معمول است، می‌توانید به وسیله تینرهای درصد بالا، برد را با مسواک به آرامی شستشو دهید.

پس از آنکه تمامی عملیات‌های مربوط به تمیز کردن کارت گرافیک را انجام دادید، سپس خمیر سیلیکون قدیمی را از روی تراشه‌های حافظه، GPU و هرجای دیگری که این ماده به کار رفته است پاک کنید. خمیر سیلیکون جدید را با دقت به هیت سینک، پد سیلیکون و یا GPU زده و مجدداً هیت سینک را در جای خود نصب نمایید. در پایان هم فن و قاب کولر را در جای خود نصب کنید.

جمع‌بندی

با رعایت تمام نکات بالای، می‌توانید کارت گرافیک دمنده خود را تمیز کرده و طول عمر آن را افزایش دهید. به یاد داشته باشید که گرد و غبار و کثیفی قطعات کارت گرافیک می‌تواند باعث افزایش دما شده و گرما به خودی خود یک گلوگاه حرارتی را برای کارت گرافیک به وجود می‌آورد. پس همواره باید به فکر مراقبت از کارت گرافیک سیستم خود باشید تا احتمال آسیب رسیدن به آن به حداقل برسد.

در پایان هم در صورت بروز هر پرسش می‌توانید در بخش نظرات درج کرده تا به آن پاسخ دهیم.