آیا باید بر روی وب کم لپ تاپ خود چسب بزنید؟ (+روش های جلوگیری از هک وب کم لپ تاپ)

حتماً تاکنون به عنوان یک کاربر لپ تاپ به این موضوع فکر کرده اید که آیا امکان هک شدن وب کم و دوربین این دستگاه وجود دارد یا خیر؟ شاید جالب باشد اگر بدانید امکان هک این قطعه سخت افزاری و دسترسی غیرمجاز به تصویر آن، ساده تر از آن چیزی است که فکر می کنید. اما این کار چگونه امکان پذیر است و بهترین راه ها برای مقابله هک شدن وب کم لپ تاپ چیست؟

سوال اساسی که مطمئناً تاکنون به عنوان یک کاربر لپ تاپ از خود پرسیده اید این است که امنیت وب کم و دوربین موجود در این دستگاه ها چقدر است و آیا باید از این بابت نگرانی داشته باشید یا خیر؟ باید گفت پاسخ این سوال مثبت است و بررسی ها نشان می دهد که این روزها هکرها و مجرمان سایبری می توانند به سادگی به وب کم لپ تاپ شما دسترسی پیدا کرده و بدون اجازه تصاویر و ویدیوهایی را از شما در اختیار بگیرند.

این روزها مجرمان سایبری به منظور هک و دسترسی غیرمجاز به وب کم و دوربین موجود در لپ تاپ ها، ابزارهای متعدد و گوناگونی را در اختیار دارند که این موضوع سبب شده است امنیت این جز سخت افزاری تا حدود زیادی شکننده باشد. در این مقاله قصد داریم ابتدا به بررسی روش های مرسوم و موجود به منظور هک دوربین های وب کم بپردازیم و سپس راه کارهایی ساده برای مقابله با این موضوع به شما معرفی کنیم. پس با ادامه این مطلب همراه باشید.

در همین رابطه بخوانید:

– هفت تهدید در امنیت سایبری که باید مراقبشان باشید

آیا هک و دسترسی غیرمجاز به وب کم ها کار ساده ای است؟
به نظر می رسد این یک سوال اساسی است و پاسخ به آن می تواند بسیاری از مسائل را روشن کند. به طور خلاصه باید گفت که هک وب کم و دوربین موجود در لپ تاپ ها کار چندان سختی نیست؛ اما هکرها هم نمی توانند بدون در اختیار داشتن ابزارهای گوناگون به سادگی به اطلاعات خروجی آن ها دسترسی پیدا کنند.

با این وجود باید گفت بخشی از کاربران به صورت ناخواسته فعالیت های خطرناکی را انجام می دهند که هکرها می توانند با استفاده از آن به سادگی به وب کم لپ تاپ یا سیستم خانگی آن ها دسترسی پیدا کنند. فعالیت هایی که در ادامه بیشتر در مورد آن ها صحبت می کنیم.

شاید این سوال برای شما شکل بگیرد که هکرها معمولاً از چه روشی برای دسترسی غیرمجاز به دوربین های وب کم استفاده می کنند؟ امروزه هکرها معمولاً نرم افزارهای جاسوسی، سو استفاده از ارتباط اینترنت یا بدافزارهای تروجان (Trojan) را برای این مقاصد خود به کار می گیرند. در ادامه به صورت خلاصه به بررسی هرکدام از این روش ها می پردازیم.

دسترسی غیرمجاز با استفاده از نرم افزارهای جاسوسی
ابزارهای مدیریت از راه دور که در متون تخصصی با عنوان Remote Administration Tools و به اختصار با عنوان RAT شناخته می شوند، معمولاً در دفاتر کار و شرکت های بزرگ به منظور کمک به ارتقا و تنظیم لپ تاپ ها یا سیستم ها و همچنین ردیابی کردن آن ها مورد استفاده قرار می گیرند؛ اما باید گفت امکان سو استفاده از آن ها نیز به سادگی وجود دارد.

در سال ۲۰۱۰ دو مدرسه در آمریکا از تیم پشتیبان نرم افزاری با عنوان LANrev تنظیم شکایت کردند. بعدها مشخص شد که این برنامه بدون آگاهی دانش آموزان به منظور نظارت و جاسوسی از آن ها مورد استفاده قرار می گرفته است. این لپ تاپ ها اگرچه به این دو مدرسه تعلق داشته است اما دانش آموزان از آن ها در خانه به منظور انجام تکالیف خود استفاده می کردند.

براساس گزارش های موجود نرم افزار LANrev که قرار بوده است به منظور ارتقا و تنظیم این دستگاه ها مورد استفاده بگیرد، دارای قابلیتی با عنوان Theft Track نیز بوده که می تواند برای ردیابی دستگاه پس از سرقت مورد استفاده قرار بگیرد. این قابلیت به مدیران این برنامه اجازه می داد که از طریق وب کم، کاربر این لپ تاپ ها را مشاهده و شناسایی کنند.

اگرچه در آن زمان تیم پشتیبان از این برنامه مدعی شد این قابلیت تنها به منظور ردیابی لپ تاپ ها پس از سرقت و شناسایی سارقین مورد استفاده قرار می گرفته است، اما بخش قابل توجهی از دانش آموزان گزارش دادند که بارها و بارها چشمک زدن لامپ نشانگر کنار وب کم دستگاه خود را مشاهده کرده اند.

چندی پس از این اتفاق دادگاه اعلام کرد که چیزی نزدیک به ۵۶ هزار عکس و ویدیو که بدون آگاهی دانش آموزان از آن ها ثبت شده بود را کشف کرده است. بعدها نسخه جدیدی از این نرم افزار منتشر شد که این قابلیت از آن  حذف شده بود.

با این تفاصیل اگر در حال حاضر از لپ تاپ مدرسه یا شرکت خود استفاده می کنید و بابت مشکلات امنیتی که ممکن است از طریق وب کم این دستگاه ها برای شما ایجاد شود نگرانی دارید، بهتر است همین حالا یک برچسب روی لنز آن بچسبانید. این کار زمان زیادی از شما نمی گیرد و سبب می شود که در صورت دسترسی غیرمجاز افراد، هیچگونه اطلاعاتی قابل مشاهده و قابل استخراج نباشد.

باید توجه داشت که لامپ کنار لنز وب کم لپ تاپ ها و سیستم های خانگی نمی توانند نشانگر خوبی برای استفاده یا عدم استفاده از آن ها باشد؛ چرا که در گزارش های متعددی عنوان شده است هکرها می توانند به راحتی این لامپ نشانگر را هم از کار بیاندازند.

سو استفاده از وب کم  های متصل به اینترنت
این روزها بخش قابل توجهی از کاربران از دوربین های وب کم موجود در لپ تاپ ها و سیستم های خانگی خود به منظور حفظ امنیت منزل و دیگر مکان های مهم استفاده می کنند. این دوربین ها می توانند در صورت دسترسی به ارتباط اینترنت تصاویر دریافتی خود را بر روی دیگر دستگاه ها نظیر گوشی های هوشمند به نمایش بگذارند. در واقع امروزه انبوه زیادی از ابزارها در دسترس است که می توان با استفاده از آن ها دوربین های وب کم را به یک سیستم امنیتی و حفاظت محیطی تبدیل کرد.

استفاده از این ایده و تبدیل دوربین های وب کم به یک سیستم نظارت از راه دور جذاب به نظر می رسد؛ اما باید توجه داشت که دستگاه های متصل به اینترنت می توانند همچون شمشیری دو لبه عمل کنند و راه را برای سو استفاده هکرها نیز هموار نمایند. به عنوان مثال هکرها در صورتی که بتوانند کنترل این سیستم نظارت از راه دور را برعهده بگیرند، می توانند به راحتی به مکان های تحت نظر شما دسترسی پیدا کنند.

در وهله اول توصیه می شود از دوربین هایی که امکان دسترسی از راه دور از طریق Wi-Fi را فراهم می کنند استفاده نشود. علاوه بر این بهتر است از برنامه های متفرقه موجود در فضای وب که می توان توسط آن ها دوربین های وب کم را به سیستم های نظارتی تبدیل کرد استفاده نکنید. این برنامه ها ممکن است مسیر را برای نفوذ هکرها هموار کنند یا اطلاعات دریافتی توسط دوربین ها را به سرورهای خود بفرستند.

دسترسی غیرمجاز با استفاده از تروجان ها

اگر هکرها نتوانند حفره ای برای نفوذ به دستگاه ها شما و سو استفاده از وب کم پیدا کنند می توانند پس از ایجاد حفره به مقاصد موردنظر خود نزدیک شوند. باید گفت این ساده ترین روش برای هکرها به منظور ایجاد دسترسی غیرمجاز به دستگاه های هوشمند است. هکرها در این روش به دنبال قربانیان خود نمی گردد و بلعکس این قربانیان هستند که خود راه را برای نفوذ آن ها ایجاد می کنند.

به این منظور مجرمان سایبری با استفاده از ترفندهای مختلف قربانیان را به نصب یک بدافزار یا تروجان بر روی سیستم های خود ترغیب می کنند. قربانیان در وهله اول متصور هستند که این برنامه قابلیت ها و ویژگی های عالی را در اختیار آن ها قرار می دهد؛ اما در اصل این بدافزار یک «در پشتی» برای فعالیت های مجرمانه در سیستم های هوشمند ایجاد می کند.

این بدافزارها معمولاً همراه با ایمیل ها، وب سایت های ناشناس و یا از طریق کارمندان جعلی مایکروسافت با هدف تعمیر دستگاه های آلوده به ویروس منتشر می شوند. در حالی که تا پیش از این دستگاه شما به هیچگونه ویروس یا بدافزاری آلوده نبوده است این فایل های مشکوک می توانند انبوهی از آن ها را بر روی سیستم شما نصب کنند.

پس از اینکه هکرها با نصب این بدافزار یا تروجان حفره موردنظر خود را ایجاد کردند می توانند با استفاده از آن نرم افزارهای کنترل یا دسترسی از راه دور را هم بر روی سیستم یا دستگاه شما نصب کنند. اکنون امکان سو استفاده از سیستم، به عنوان مثال جاسوسی از طریق وب کم، بدون اینکه قربانیان آگاهی پیدا کنند وجود خواهد داشت.

چگونه از هک و دسترسی غیرمجاز به وب کم ها در امان بمانیم
به نظر می رسد تفاسیر و توصیفات بالا به قدری بوده است که از این پس با شک و تردید بیشتری به وب کم لپ تاپ یا سیستم خانگی خود توجه کنیم. خوشبختانه امروزه راه کارهای ساده  و سر راستی به منظور جلوگیری از هک و دسترسی غیرمجاز به وب کم  ها وجود دارد.

تا جایی که می توانید از یک وب کم ساده و معمولی استفاده کنید
همانطور که در بالا گفته شد این روزها مرسوم است که کاربران وب کم لپ تاپ و دستگاه هوشمند خود را به یک سیستم نظارت و امنیتی تبدیل کنند. به این ترتیب هنگامی که آن ها در خارج از خانه یا دفتر کار خود قرار دارند بازهم می توانند از نظر امنیت از وضعیت داخل آن اطمینان حاصل کنند. مطمئناً این ایده جذابی است؛ اما باید توجه داشت که در صورت دسترسی غیرمجاز به این دوربین ها، هکرها نیز می توانند از فضای داخل خانه یا محل کار آگاهی پیدا کنند.

توصیه می شود تا جایی که امکان دارد به جای وب کم ها از سیستم های نظارتی با امنیت بالا استفاده کنید. بهترین راه به منظور جلوگیری از دسترسی غیرمجاز به وب کم ها استفاده از محصولات معمولی و غیرهوشمند است؛ چرا که وب کم های هوشمند معمولاً قابلیتی را در اختیار دارند که به کاربران اجازه می دهد از هرجای دنیا به آن ها دسترسی پیدا کنند و تصاویر خروجی آن ها را مشاهده نمایند. تجربه نشان داده است این قابلیت می تواند توسط هکرها به سادگی مورد سو استفاده قرار بگیرد.

سیستم امنیتی لپ تاپ یا سیستم خانگی خود را همیشه بروز نگه دارید
حتی اگر از طریق اینترنت امکان اتصال به دوربین های وب کم وجود نداشته باشد هکرها بازهم می توانند با استفاده از بدافزارها و تروجان ها از سیستم خانگی یا لپ تاپ شما به منظور دسترسی به این دوربین ها استفاده کنند.

به همین دلیل است که توصیه می شود برای سیستم هوشمند خود یک برنامه امنیتی و آنتی ویروس قابل اعتماد تهیه کنید. این برنامه را همیشه به جدیدترین بروزرسانی  ها مجهز کنید و اجازه دهید هر از چند گاهی کل سیستم شما را اسکن و از نظر امنیتی چک کند. یک برنامه امنیتی خوب می تواند نفوذ به سیستم شما را شناسایی کند و ضمن دفع آن، شما را از شر هکرها در امان بدارد.

در همین رابطه بخوانید:

– پاک‌سازی کامپیوتر از بدافزارها به آسان‌ترین روش ممکن

تنها هنگامی که به وب کم خود نیاز دارید آن را روشن و به دستگاه متصل کنید
اگر از وب کم های مجزا و با رابط USB استفاده می کنید بهتر است زمانی که نیاز ندارید آن را از سیستم خود جدا کنید. هکرها هر چقدر هم حرفه ای باشند مطمئناً اگر وب کم به صورت فیزیکی به دستگاه متصل نباشد نمی توانند اطلاعاتی را از آن استخراج کنند. در این حالت می توانید هنگامی که به وب کم نیاز داشتید آن را به سیستم خود متصل کنید؛ اما فراموش نکنید که پس از پایان کار دوباره ارتباط آن را با سیستم خود قطع کنید.

در مورد لپ تاپ ها با توجه به اینکه وب کم در این دستگاه ها به صورت یکپارچه تعبیه شده است نمی توانید ارتباط فیزیکی آن را با سیستم قطع کنید. در این حالت بهتر است آن را از طریق سیستم عامل در وضعیت غیرفعال قرار دهید تا دیگر هیچ برنامه ای نتواند از آن استفاده کند. البته ممکن است اگر هکرها کنترل کامل سیستم شما را در اختیار داشته باشند با استفاده از ترفندهای خاص دوباره آن را به حالت فعال بازگردانند.

در لپ تاپ ها می توانید به سه روش مختلف دوربین وب کم را در وضعیت غیرفعال قرار دهید. اگر از سیستم عامل ویندوز ۱۰ استفاده می کنید به منوی استارت رفته و عنوان «Webcam» را تایپ کنید. سپس از میان نتایج نمایش داده شده وارد بخش Webcam privacy settings شوید. در گام بعد در پنجره باز شده گزینه نشان داده شده با عنوان Let apps use my camera را در وضعیت خاموش یا Off قرار دهید.

در روش دوم می توانید به منوی استارت رفته و با تایپ عبارت Device Manager به این برنامه بروید. در بخش دستگاه ها به دنبال گزینه Imaging Devices بگردید و منوی زیرمجموعه آن را در وضعیت نمایش قرار دهید. در این حالت می توانید تمامی دستگاه های نشان داده شده با عنوان Camera را پس از راست کلیک و انتخاب گزینه Disable در وضعیت غیرفعال قرار دهید. ممکن است ویندوز ۱۰ برای غیرفعال سازی بخشی از دستگاه ها به تایید شما نیاز داشته باشد که در این حالت در پنجره هشدار نمایش داده شده گزینه Yes را انتخاب کنید.

در قابلیتی بهتر امکان غیرفعال سازی دوربین وب کم از طریق BIOS هم ممکن است. برای این کار بلافاصله پس از روشن کردن لپ تاپ خود یکی از دکمه های F2 یا Del را بر روی صفحه کلید فشار دهید. با این کار وارد BIOS لپ تاپ خود خواهید شد. البته ممکن است در بخشی از لپ تاپ ها به منظور ورود به این بخش به فشردن دکمه دیگری نیاز باشد. این اطلاعات معمولاً برای همه لپ تاپ  ها به راحتی از اینترنت قابل دریافت است.

در هر حال پس از ورود به BIOS در بخش های مختلف منو به دنبال گزینه هایی همچون CMOS camera، Integrated camera یا Webcam بگردید و آن را از طریق دستورالعمل موجود در سمت راست یا پایین نمایشگر در حالت غیرفعال قرار دهید. این قابلیت معمولاً در لپ تاپ های تولید شده توسط شرکت های HP، Dell و لنوو وجود دارد.

در لپ تاپ های مجهز به سیستم عامل لینوکس نیز می توانید به راحتی با وارد کردن دستور زیر در ترمینال، وب کم سیستم خود را غیرفعال کنید.

sudo modprobe -r uvcvideo

عبارت «-r» که در این دستور دیده می شود سبب می شود که وب کم در حالت غیرفعال قرار بگیرد. می توانید با حذف آن از دستور بالا، دوباره وب کم خود را به وضعیت فعال برگردانید. در این حالت دستور موردنظر این چنین خواهد بود:

sudo modprobe uvcvideo

در راه حل دیگر می توانید لنز وب کم لپ تاپ خود را برای همیشه توسط برچسب مسدود کنید و از یک وب کم مجزا و با رابط USB استفاده نمایید. در این حالت امکان قطع اتصال فیزیکی آن به لپ تاپ به سادگی امکان پذیر خواهد بود.

لنز وب کم خود را تا زمانی که به آن نیاز ندارید بپوشانید

ممکن است قربانی هکری حرفه ای باشید که بتواند تمامی سدهای دفاعی سیستم شما را بشکند و بالاخره از طریقی به خروجی و تصاویر در حال ضبط از وب کم آن دسترسی پیدا کند. در این حال می توان با راهکاری ساده و تا حدود زیادی رایگان تمامی تلاش های او را بی نتیجه بگذارید.

بسیاری از کارشناسان حوزه امنیت به کاربران توصیه می کنند که لنز وب کم لپ تاپ یا سیستم خانگی خود را همیشه توسط مانعی بپوشانند. اگر به ندرت از وب کم سیستم خود استفاده می کنید بهتر است آن را توسط نوار های چسبی غیرشفاف بپوشانید به این ترتیب زاویه دید آن مسدود می شود.

اگر ممکن است در آینده نزدیک از وب کم خود استفاده کنید نیز می توانید لنز آن را به گونه ای بپوشانید که بعداً نیز امکان استفاده از آن وجود داشته باشد. در کل بهتر است لنز وب کم سیستم های هوشمند در حالت پیش فرض مسدود باشد و تنها در صورت نیاز پوشش آن حذف شود.

خوشبختانه به تازگی وب کم هایی به بازار عرضه شده است که دارای شاتر و پوشش های خودکار هستند. این شاتر می تواند به صورت خودکار تنها هنگامی که دستورات لازم از سوی شما صادر شود در وضعیت باز قرار بگیرد و به صورت پیش فرض در حالت بسته قرار دارد. البته اگر هکرها کنترل سیستم شما را به صورت کامل در اختیار داشته باشند ممکن است بتوانند این شاتر الکترونیکی را هم دستکاری کنند.

همچنین می توانید برای وب کم ساده خود نیز با هزینه ای ناچیز شاتر و پوشش دستی خریداری کنید. این شاترها امنیت بهتری نیز دارند و تنها می توان به صورت فیزیکی آن ها را در وضعیت باز قرار داد.

در همین رابطه بخوانید:

– ۷ توصیه عملی برای پیشگیری از افشای عکس‌ها و ویدئوهای خصوصی

جمع بندی و سخن پایانی
در بالا دیدیم که دسترسی غیرمجاز به دوربین های وب کم کار سختی نیست و هکرها در صورت دسترسی به شرایط و ابزار موردنیاز خود می توانند به راحتی و بدون اینکه متوجه شوید تصاویر و ویدیوهای مختلفی را ثبت و در اختیار بگیرند. البته در این مطلب چند روش کاربردی به منظور جلوگیری از این اتفاق و بهبود وضعیت امنیتی وب کم ها معرفی شد که در صورت صلاح دید می توانید از آن ها استفاده کنید.

اگر از بابت هک وب کم سیستم خود نگرانی دارید بهتر است همین حالا آن را توسط چند برچسب بپوشانید؛ چرا که این کار هم به زمان کمی نیاز دارد و هم اگر تمامی سدهای دفاعی دیگر پاسخگو نبود، می تواند نجات بخش شما باشد.

اگر راه کار و ترفند دیگری برای افزایش حفاظت وب کم و سیستم های هوشمند به ذهن تان می رسد می توانید در بخش نظرات آن را با ما و دیگر کاربران در میان بگذارید.