از نگاه تحلیلگران، فناوری نسل پنجم در سال ۲۰۲۱ عرضه گستردهتری در بازارهای موجود خواهد داشت. شهرهای بزرگ و کوچک در مناطق گوناگون به روی آوردن به این فناوری و پیوستن به فضای آنلاین ادامه خواهند داد؛ در حالی که پوشش اینترنت نیز گستردهتر و باکیفیتتر خواهد بود. با این حال ما هنوز بیش از یک سال با تصویر فراگیری که خود را به عنوان جانشین شبکه موجود فعلی یعنی ۴G LTE معرفی کرده، فاصله داریم و باید چشم انتظار نتایج و چالشهای این روند جدید بمانیم.
شبکههای ارتباطی همچنان در حال پیشرفت هستند و سال ۲۰۲۱ با گسترش قابل توجه شبکه ۵G در بسیاری از کشورها همراه خواهد بود. به عنوان مثال، راهاندازی شبکه mmWave در اروپا، چین، آمریکای لاتین، استرالیا و مناطقی از جنوب شرقی آسیا در سال جاری میلادی مد نظر قرار گرفته است و این مناطق به کشورهایی مانند ایالات متحده، کره جنوبی و ژاپن خواهند پیوست که در حال حاضر از این فناوری استفاده میکنند. شبکه mmWave به هدف فضاهای با جمعیت بالا، مانند استادیومهای ورزشی و مراکز شهرها طراحی شده اس و با کمک آن سرعت انتقال داده چند گیگابیتی در فاصلههای کوتاه امکانپذیر خواهد شد.
از دیگر بهروزرسانیهای قابل پیشبینی در شبکهها میتوان به معرفی طیف FDD زیر ۶ گیگاهرتز در چین، ژاپن و استرالیا اشاره کرد که امکان تبادل آپلود و دانلود را در فرکانسهای مختلف و به صورت همزمان فراهم میکند. این طیف در باندهای فرکانسی پایینتر به کار میرود که برای گسترش پوشش ۵G در فواصل دور بسیار حیاتی هستند.
البته دسترسی به فناوری نسل پنجم در ماهها و سالهای آینده به مراکز شهر محدود نخواهد بود. به عنوان نمونه اپراتور T-Mobile در حال گسترش پوشش فرکانس ۶۰۰ مگاهزتر در ایالات متحده است که ارائه فناوری جدید را به گستره بیشتری از کاربران میسر میسازد. در همین حال، پیشرفت مداوم فناوری تجمیع اپراتورها به کاربران اجازه خواهد داد تا دادههای خود را در محدوده رو به گسترش طیف فرکانسی ۵G، با سرعت بیشتر و اتصال باکیفیتتر انتقال دهند.
انتظار میرود که در طول سال ۲۰۲۱ طیف وسیعتری از فرکانسها در شبکه نسل پنجم مورد استفاده قرار گیرد. امری که نه تنها سبب افزایش سرعت انتقال داده و بهبود اطمینانپذیری شبکه میشود، بلکه به تقویت پوشش این فناوری در جهان نیز یاری میرساند. البته استقرار جهانی ۵G به دوی ماراتن شباهت دارد و نه مسابقه دوی سرعت. بنابر این نباید چشم انتظار نتایج فوری و یکشبه بود. ضمن آن که پس از استقرار و راهاندازی این شبکه، کاربران برای بهرهگیری از قابلیتهای آن به دستگاههایی نیاز خواهند داشت که به طور کامل از قابلیتهای این تکنولوژی پشتیبانی کند؛ امری که خود مستلزم صرف هزینه و زمانی جداگانه است.
از میان بردن فاصلهها با ۵G مستقل
فناوری نسل پنجم در درازمدت با انتقال نهایی از شبکههای غیر مستقل (NSA) به شبکههای مستقل (SA) گسترش بیشتری خواهد یافت. شبکههای ۵G غیر مستقل در حال حاضر صرفا نوعی طراحی و بهکارگیری دوباره زیرساختهای موجود ۴G LTE هستند. به این معنا که شبکههای نسل چهارم هنوز برای انجام تماس صوتی، تأیید حساب و سایر موارد ضروری، در پشت صحنه فناوری جدید به کار گرفته میشوند.
شبکههای ارتباطی در نهایت به ۵G مستقل انتقال خواهند یافت و به طور کامل با پشتیبانی backend این فناوری عمل خواهند کرد؛ روندی که اکنون در ایالات متحده در حال انجام است و اپراتور T-Mobile به عنوان نمونه در آگوست سال گذشته از معماری ۵G مستقل خود رونمایی کرد. این در حالی است که ارتباط تمام مصرفكنندگان این اپراتور از طریق شبکه ۵G مستقل صورت نمیگیرد و تا رسیدن به این مرحله تلاش بیشتری مورد نیاز است. اما به هر حال این گام مثبتی به سوی استقلال شبکه نسل پنجم در آمریکا به شمار میرود و امسال موارد بیشتری از انتقال شبکهها به زیرساختهای جدید را شاهد خواهیم بود.
انتقالهای مشابهی در چین و از طریق اپراتور China Telecom، یا در کره جنوبی و توسط اپراتور SK Telecom هم در حال پیادهسازی است. اما راهاندازی شبکههای مستقل به هر حال در مراحل ابتدایی خود قرار دارد و پیشبینی میشود که در سال ۲۰۲۱ شرکتهای مخابراتی اروپا، آمریکای لاتین و ژاپن اقدامات خود را برای راهاندازی زیرساخت نسل جدید آغاز کنند.
فناوری نسل پنجم، سازگار با اسمارتفونهای ارزانقیمت
در کنار استقرار و راهاندازی زیرساخت مورد نیاز برای شبکههای پیشرفته نسل جدید، کاربران برای اتصال و استفاده از آنها نیز به ابزارها و دستگاههای جدیدی نیاز دارند. در حالی که سال ۲۰۱۹ زمان آغاز عرضه گوشیهای سازگار با ۵G بود، سال ۲۰۲۰ روند کاربردی این فناوری را به یک جریان اصلی بدل کرد و به نظر می رسد که سال جاری میلادی، دوران رونمایی نمونههای مقرونبهصرفهتری از اسمارتفونهای مبتنی بر فناوری نسل پنجم باشد که دسترسی همگانی را به امکانات آن میسر میسازد.
در حال حاضر اطلاعات دقیقی از گوشیهای قابل عرضه در سال جدید در اختیار نیست، اما به هر حال زمینه بسیار مناسبی برای معرفی محصولات بسیار ارزانقیمت سازگار با ۵G فراهم آمده است. چنان که کوالکام قابلیتهای مودم ۵G را به صورت یکپارچه به محصولات سری اسنپدراگون ۶۰۰ افزوده و چیپست جدید Snapdragon 480 5G را نیز با این قابلیت به نمایش گذاشته است. این سری از تراشهها در مقایسه با اسنپدراگون ۸۸۸ و ۷۶۵G با قیمت ارزانتری عرضه خواهند شد و تولید گوشیهای با قیمت پایینتر را برای تولیدکنندگان تسهیل میکنند.
در کنار کوالکام، مدیاتک نیز با تراشههای ۷۲۰، ۷۰۰ و ۸۰۰U از خانواده Dimensity دامنه تولید خود را در زمینه نسل پنجم گسترده ساخته است. به علاوه احتمال زیادی دارد که در ماههای آتی سامسونگ نیز یک یا دو تراشه میانرده، با قابلیت جدید مشابه با Exynos 1080 به بازار معرفی کند و امکان تولید گوشیهای ۵G مقرونبهصرفه را به دست آورد.
فناوری نسل پنجم در سال ۲۰۲۱
در مجموع فناوری ارتباطات نسل پنجم دورانی از کاربرد گسترده و با قیمت پایینتر را پیش روی کاربران گشوده است و شرکتهای مخابراتی و اپراتورها در سراسر جهان به گسترش پوشش، بهبود سرعت و برداشتن گامهای بعدی در مسیر تکامل این فناوری ادامه خواهند داد. چنان که کشورهایی همچون هند نیز در تلاشند تا در سال جدید میلادی استفاده از ۵G و امکانات آن را آغاز کنند. شرایطی که سبب خواهد شد میلیونها مصرفکننده و یکی از بزرگترین بازارهای اسمارتفون جهان، از اواخر سال ۲۰۲۱ و سال ۲۰۲۲ به صف تقاضا برای دستگاههای نسل پنجم بپیوندند.
در ادامه قیمت گوشیهای سازگار با ۵G همچنان کاهش خواهد یافت. همچنین با ارائه مداوم گزینههای جدید و مقرونبهصرفه که خود ناشی از رقابت فزاینده میان تولیدکنندگان است، امکان استفاده از این فناوری برای طیف وسیعی از کاربران در سراسر جهان ایجاد خواهد شد. به علاوه، افزایش کاربردها و محبوبیت فناوری جدید نیز به تدریج در سال جاری میلادی افزایش خواهد یافت و تعویض و ارتقای گوشیها را برای کاربران توجیه میکند. مسألهای که به نوبه خود با فشار بر سمت عرضه، سبب تولید گوشیهای کمقیمت و با ویژگی سطح بالا، در کنار تلاش اپراتورها برای افزایش پوشش شبکه و جذب مشتریان بیشتر خواهد شد.